OECD Araştırmalarına Göre Türkiye’de Gençlerin Neredeyse Üçte Biri Çalışmıyor!

Eğitimdeki gençler olarak değerlendirilen bölüm, yarı zamanlı veya tam zamanlı eğitime katılanlardan oluşuyor. Bu grupta resmi olmayan eğitimde olanlar ve çok kısa süreli eğitim faaliyetlerinde bulunanlar yer almıyor. 

İstihdam ise OECD/ILO Kılavuzlarında tanımlanan bölüme göre, anketin referans haftasında en az bir saat ücretli işte çalışmış olan veya bu tür işlerde geçici olarak bulunmayan (düzenli bir işi olan) herkesi kapsıyor.

Göstergede 15-19 yaş aralığındaki gençler cinsiyete göre iki farklı grupta inceleniyor. Aynı şekilde 20-24 yaş aralığındaki gençler de cinsiyete göre iki farklı grupta yer alıyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) araştırmasına ait 2022 yılı rakamları ele alındığında Türkiye’de 

• 15-19 yaş aralığındaki kadınların %21.3’ü

• 15-19 yaş aralığındaki erkeklerin %12.5’i 

• 20-24 yaş aralığındaki kadınların %45.2’si

• 20-24 yaş aralığındaki erkeklerin %21.6’sı istihdam, eğitim veya öğretimde yer almıyor!

15-19 yaş arası erkeklerin yüzde 12,5’i istihdam ve eğitim süreçlerinin dışında kalırken bu oran okul ve askerlik süreçlerinin bitmesini takip eden 20 – 24 yaşları arasındaki erkeklerde neredeyse ikiye katlanıyor ve yüzde 21,6’ya ulaşıyor. 

15 -19 yaş arası kadınların ise yüzde 21,3’ü istihdam ve eğitim süreçlerinin dışında kalırken bu oranın 20-24 yaş aralığındaki kadınlarda yüzde 45,2’yi bulduğu görülüyor. Bu artışa kadınların evlilikten sonra çalışmamasının neden olduğu öngörülüyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalama değerleri ise şu şekilde:  

• 20-24 yaş aralığındaki kadınların OECD ortalaması %15.3’iken bu oran Türkiye’de neredeyse üçe katlanıyor ve %45.2’ye

• 20-24 yaş aralığındaki erkeklerin OECD ortalaması %13.3’iken bu oran Türkiye’de neredeyse ikiye katlanıyor ve %21.6’ya

• 15-19 yaş aralığındaki kadınların OECD ortalaması %8.2’yken bu oran Türkiye’de neredeyse üçe katlanıyor ve %21.3’e

• 15-19 yaş aralığındaki erkeklerin OECD ortalaması %8.1’iken bu oran Türkiye’de %12.5’e ulaşıyor.

Yine aynı incelemeye göre 20-24 yaş aralığında erkeklerde; istihdam, eğitim ve öğretimde yer almayanların oranının en yüksek olduğu ülke %53 ile Güney Afrika oluyor. Güney Afrika’yı %22.9 ile Kolombiya, %21.6 ile Türkiye ve %20.9 ile Litvanya takip ediyor.

Patronlar Dünyası’nın özel haberinde piyasada işçi arayan pek çok kurum varken gençlerin istihdamda yer almama nedeni olarak ele alınan faktörler ise şu şekilde: 

• Yanlış Eğitim Planlaması

• Daralan İstihdam İmkanları 

• Yetersiz Gelir Düzeyi

• Yabancı İşçiler

İşte bu faktörülerin istihdam üzerindeki etkileri ?

Türkiye’de eğitim sisteminin, gençlerin yeteneklerine göre değil, üniversite sınavına göre yönlendirilmesi sonucunda gençlerin yaratıcılık ve verimliliği azalmıştır. 

Gençlerin verimlilik ve yaratıcılıklarını azaltan bu durum aynı zamanda teknik personel yetiştiren okulların da göz ardı edilmesine neden olmuştur. Eğitim planlamasında yapılan bu hata teknik personel açığının en büyük nedenleri arasında yer almaktadır.

Piyasanın ihtiyacı olan ara elemanlar yerine, gençlerin çoğunun yükseköğrenim yapması nedeniyle doğal olarak beklentilerini de yükseltmiştir. Böylece işgücü ile iş arasında bir eşleşme sorunu yaratmış ve istihdam olanakları daralmıştır. Üniversite diplomasına sahip olan milyonlarca genç, istihdam edilememektedir. 

Gençlerin pasif bir beklenti içine girmelerine sebebiyet veren ‘atanamayan’ tabirinin ortaya çıkması da bunan bir göstergesidir.

İş dünyasında, asgari ücretin neredeyse tüm süreç boyunca bir alışkanlık haline gelmesi, gençler için yetersiz gelir düzeyini işaret etmektedir. Kendini geliştirmek isteyenler için büyük bir engel olan durum beraberinde standart bir çalışanın yatırım yapma imkanlarının azalmasına neden olmuş ve gençlerin çalışma isteğini de azaltmıştır. 

Sorumluluk almayı reddeden, evlenmeyi erteleyen ve ebeveynlerinin yanında sınırlı yaşam koşullarını tercih eden gençlerin sayısı armıştır.

Kayıtlara geçmeyen ve kaçak olarak çalışan yabancı işçiler, istihdamın önündeki en büyük engellerden biridir. Herhangi bir sosyal güvenlik primi ödememelerine rağmen, gelecekte Türkiye’nin sağlık, emeklilik ve sosyal yardım sistemlerinden yararlanma olasılıkları ise büyük bir endişe kaynağı olarak değerlendirilebilmektedir.